ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Επηρεασμένοι από την πληθώρα των πηγών και τη ζωντάνια των περιγραφών, έχουν πολλοί την εντύπωση ότι γνωρίζουμε τα πάντα για την καθημερινή λειτουργία της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Την ίδια εντύπωση είχα και εγώ, από τα μαθητικά μου χρόνια. Μόνο πολύ αργότερα ανακάλυψα με κατάπληξη πόσο αποσπασματικές είναι οι πληροφορίες που διαθέτουμε και πόσα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα.

Έτσι προέκυψε αυτό το βιβλίο. Δεν έχει τη φιλοδοξία να προσφέρει μία ακόμη συνολική περιγραφή της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Έχει πολύ πιο περιορισμένο στόχο: να εξερευνήσει μόνο μερικές όψεις της που φαίνονται αινιγματικές όταν ιδωθούν από ευρύτερη συγκριτική σκοπιά.

Μία είναι η σιωπηλή εξαφάνιση της κληρονομικής βασιλείας. Μία άλλη είναι η έλλειψη πολιτογράφησης ακόμη και των μετοίκων που εκπλήρωναν τις ίδιες ακριβώς στρατιωτικές υποχρεώσεις με τους πολίτες. Μήπως ήταν η Αττική υπερβολικά μεγάλη για άμεση δημοκρατία; Γιατί ορίστηκε η απαιτούμενη απαρτία της Εκκλησίας του Δήμου μόνο σε 6.000 πολίτες και μόνο για αποφάσεις που αφορούσαν ατομικές περιπτώσεις; Πώς ακριβώς γινόταν η κλήρωση των βουλευτών και των άλλων αξιωματούχων; Η εκλογή των στρατηγών; Υπήρχαν πολιτικά κόμματα;

Το βιβλίο φιλοδοξεί να εντοπίσει και να αναδείξει τέτοια «αινίγματα», έστω και αν δεν μπορεί να τα λύσει.